Μεταξύ των νέων και εφήβων παρατηρείται συχνά η χρήση ουσιών με σκοπό την αύξηση της μυικής μάζας τους. Οι λόγοι είναι κοινωνικοί και κοσμητικοί. Εξέχουσα δε θέση στις ουσίες αυτές κατέχουν τα αναβολικά στεροειδή ή απλά στεροειδή.
Αυτά είναι φαρμακευτικές ουσίες που σχετίζονται με την ορμόνη τεστοστερόνη και έχουν συγκεκριμένες ιατρικές ενδείξεις. Οι ενδείξεις τους αφορούν σύνδρομα καχεξίας, ορμονική ανεπάρκεια, και γενικότερα καταστάσεις φθοράς του οργανισμού. Όμως οι αθλούμενοι νέοι καταχρώνται τα στεροειδή για να χτίσουν μύες και να βελτιώσουν την φυσική τους εμφάνιση, με δόσεις πολύ μεγαλύτερες από αυτές που θα συνταγογραφούνταν για μιά ιατρική κατάσταση όπως η καθυστερημένη εφηβεία ή η απώλεια μυϊκής μάζας λόγω ασθένειας.
Η χρήση τους με αυτόν τον τρόπο δεν είναι νόμιμη ούτε ασφαλής και δέν σχετίζεται με τη γενικώς συνιστώμενη άσκηση που αποβλέπει στα οφέλη της γυμναστικής. Δηλαδή δεν αποβλέπει στη βελτίωση της λειτουργικότητας του καρδιαγγειακού, στη βελτίωση του μεταβολικού του προφίλ ,στην δόμηση ισχυρών οστών, στην αύξηση της μυικής ισχύος για την καλύτερη λειτουργικότητα του ατόμου, ούτε και την ψυχική του ευεξία.
Η νόμιμη χρήση των ουσιών αυτών γίνεται μόνο με ιατρική συνταγογράφηση για τις συγκεκριμένες παθήσεις.Έίναι δυνατόν όμως να υφίσταται παράνομη συνταγογράφηση, παραγωγή σε μυστικά εργαστήρια και παράνομη διακίνηση, παραγγελία από το ίντερνετ , διακίνηση από γυμναστήρια κτλ.
Ποιό είναι το ψυχολογικό προφίλ των παιδιών που τα χρησιμοποιούν; Τα αγόρια και οι νέοι που χρησιμοποιούν στεροειδή εμφανίζονται να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης, ιστορικό περισσότερων αποπειρών αυτοκτονίας, ελλειπείς γνώσεις και αντιλήψεις για την υγεία, ενδιαφέρον για συμμετοχή σε αθλήματα προς έλεγχο του βάρους και της εμφάνισης, υψηλότερα ποσοστά διατροφικών διαταραχών και χρήσης ναρκωτικών ουσιών.
Μερικοί έχουν υποστεί στο παρελθόν σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Ανάλογα αποτελέσματα ως προς τον βιασμό και την κακοποίηση εμφανίσθηκαν και σε μελέτες που περιελάμβαναν γυναίκες, άν και οι γυναίκες δεν είναι συχνές χρήστριες λόγω της ανεπιθύμητης ανδροποίησης που προκαλούν. Ενδόμυχα οι χρήστες επιθυμούν να δείχνουν ισχυρότεροι και ογκοδέστεροι για να αποθαρρύνουν τις επιθέσεις εις βάρος τους, δηλαδή τα αποτελέσματα των ανδρογόνων αυξάνουν την αυτοπεποίθησή τους και την αίσθηση ασφάλειας.
Η χρήση τους συνοδεύεται συχνά από κατάχρηση αλκοόλ και κοκαίνης και επιπλέκει την ψυχολογικά διαταραγμένη εικόνα τους. Αυτά τα προβλήματα τους οδηγούν όχι σπάνια και σε λήψη ψυχιατρικής αγωγής λόγω των συμπτωμάτων κλινικής κατάθλιψης που σε κάποιους είχαν διαγνωστεί νωρίτερα αλλά επιδεινώθηκαν μετά τη χρήση αναβολικών στεροειδών.
Το 22% των ενηλίκων χρηστών υπολογίζεται οτι ξεκίνησε τη χρήση τους στην εφηβεία. Η χρήση τους στις ΗΠΑ ανέρχεται σύμφωνα με υπολογισμούς στο 5% των εφήβων αγοριών και το 2.5% των εφήβων κοριτσιών.
Όμως η χρήση των ανδρογόνων αναβολικών στεροειδών ουσιών δεν είναι χωρίς συνέπειες για τα παιδιά. Υπάρχουν «κρίσιμες περίοδοι» – περίοδοι κατά τη διάρκεια της εφηβείας, που η έκθεση σε στεροειδή μπορεί να επιβάλλει μόνιμες αλλαγές τόσο στην οργάνωση όσο και στη λειτουργία του εγκεφάλου. Σύμφωνα με την Leslie Henderson, καθηγήτρια Φυσιολογίας/ Νευροβιολογίας και Βιοχημείας στην Ιατρική Σχολή του Geisel στο Dartmouth, «Τα αναβολικά στους εφήβους, μέσω χημικών μεταβολών μπορούν να δράσουν στον εγκέφαλο και να αλλάξουν τον τρόπο λειτουργίας του, αυξάνοντας το άγχος και την επιθετικότητα με τρόπο μόνιμο και πολύ εντονότερο από ό,τι εάν τα ελάμβανε κάποιος ως ενήλικας, ενώ επιφέρουν μόνιμες αλλαγές και στην αναπαραγωγική λειτουργία τους» δεδομένου οτι και αυτή ελέγχεται καταρχήν από τον εγκέφαλο.
Τα στεροειδή επηρεάζουν την λειτουργία της καρδιάς. Η χρήση και η κατάχρηση στεροειδών συσχετίζεται με καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως το έμφραγμα και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδειο και μάλιστα σε νεαρές ηλικίες . Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι χρήστες στεροειδών είχαν σημαντικά ασθενέστερες καρδιές από όσους δεν χρησιμοποίησαν ποτέ στεροειδή.
Τα στεροειδή επηρεάζουν την ψυχική διάθεση. Τα στεροειδή μπορούν να προκαλέσουν παρανοϊκή ζήλια, ευερεθιστότητα και ελλάτωση της κριτικής ικανότητας. Μπορούν να παρατηρηθούν ακραίες μεταβολές της διάθεσης , κυρίως με τη μορφή οργής αλλά και άλλων συναισθημάτων που μπορούν να οδηγήσουν σε άσκηση βίας.
Τα στεροειδή αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από λοίμωξη. Η κοινή χρήση βελονών ή η χρήση βρώμικων βελονών για την ένεση των στεροειδών θέτει σε κίνδυνο για μεταδοτικές ασθένειες όπως το HIV / AIDS και ηπατίτιδα.
Τα στεροειδή μπορούν να γίνουν εθιστικά. Τα συμπτώματα στέρησης μετά την διακοπή τους περιλαμβάνουν μεταβολές στη διάθεση, σκέψεις ή απόπειρες αυτοκτονίας, κόπωση, ανησυχία, απώλεια όρεξης και απώλεια του ύπνου,σχετίζονται μάλιστα τόσο με την απόσυρση της ουσίας όσο και με την αλλαγή (υποβάθμιση) της σωματικής τους εικόνας.
Οι συναισθηματικές αυτές διακυμάνσεις μετά την διακοπή της χρήσης έχουν ως αποτέλεσμα την έλλειψη κινήτρου στην άσκηση, διότι είναι πολύ δύσκολο για τον εξαρτημένο έφηβο να προπονηθεί χωρίς τα στεροειδή που του απέδιδαν άμεση ωφέλεια. Εκδηλώνεται άρνηση του αθλητικού του παρελθόντος διότι τώρα δεν μπορεί να το συντηρήσει επάξια. Κάποιοι νέοι κατέληξαν χρήστες ουσιών όπως η ινδική κάνναβη και η κοκαΐνη ως υποκατάστατα ευχαρίστησης.
Πώς μπορείτε να υποπτευθείτε πως ένας έφηβος χρησιμοποιεί στεροειδή; Τα συμπτώματα της χρήσης στεροειδών μπορεί να περιλαμβάνουν: Για τα αγόρια: Τριχόπτωση • Ανάπτυξη στήθους • Σεξουαλική ανικανότητα • Για τα κορίτσια: Ανάπτυξη τριχοφυίας προσώπου • χαμηλή τονικότητα στη φωνή • Μείωση μεγέθους μαστών. • Παραμόρφωση των έξω γεννητικών οργάνων. Και για τα δύο φύλα:• Ακμή • Ίκτερος (κιτρίνισμα του δέρματος) • Οίδημα των ποδιών ή των αστραγάλων • Πόνο στις αρθρώσεις • Δυσχέρεια στην αναπνοή • Διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης • Κοντό ανάστημα • Νευρικότητα • Τρόμος • Ενοχοποιούνται για καρκινογένεση του ήπατος και των νεφρών.
Μπορεί ο νέος και ο αθλητής να αποκτήσει καλή σωματική ικανότητα χωρίς τη χρήση στεροειδών;
Ναι μπορεί, με σωστό προγραμματισμό. Χρειάζεται να εστιάσει σε ένα επιστημονικό πρόγραμμα άσκησης, στη σωστή διατροφή , τον επαρκή ύπνο και την ανάπαυση. Αυτοί είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες ψυχικής και σωματικής υγείας και οι προυποθέσεις της σωστής αθλητικής προετοιμασίας. Εκατομύρια αθλητών προοδεύουν χωρίς τη χρήση αναβολικών στεροειδών, και άλλοι τόσοι νέοι βελτιώνουν την σωματική τους εμφάνιση χωρίς να καταστρέφουν το σώμα και την ψυχολογία τους.
Συνιστούμε στους γονείς να υποστηρίζουν εξαρχής τα παιδιά τους ώστε να αναγνωρίσουν και να αναπτύξουν τα ιδιαίτερα χαρίσματά τους. Η αυτοπεποίθηση που θα αποκτήσουν θα τα βοηθήσει ώστε να μήν έχουν ποτέ ανάγκη την ψυχολογική στήριξη που προέρχεται από το ψεύτικο σώμα των στεροειδών αναβολικών. Να εμφυσήσουν στα παιδιά τους πως το σώμα τους είναι ένα δώρο του Θεού, είναι μία μικρή εκκλησία, την οποία υποχρεούμαστε να την διατηρούμε καθαρή και άρτια.
Πηγές:
