Ποιος γονιός δεν έχει περάσει από σαράντα κύματα για να καταφέρει να πείσει το μεγάλο παιδί να μη χτυπάει το μικρό ή για να φορέσει επιτέλους τα παπούτσια του και να φύγουν απ’ τον παιδότοπο ή για δεκάδες ακόμη μικρές και μεγάλες αφορμές; Τα παιδιά δοκιμάζουν τα όριά μας κι εμείς δοκιμάζουμε τις αντοχές μας. Κανείς δεν μπορεί ούτε θέλει να μεγαλώσει ένα παιδί-ρομπότ, έτοιμο να υπακούσει τυφλά σε εντολές και με μηδενική διάθεση για αντιδράσεις και επαναστατικότητα –θα ήταν, ούτως ή άλλως, ανθυγιεινό.
Ωστόσο, τα όρια και οι περιορισμοί –στα οποία τόσο φυσικά αντιτάσσονται τα παιδιά- είναι απαραίτητα, γι’ αυτό όλοι οι γονείς αναζητούν τη φόρμουλα που θα βάλει τέλος στα ατελείωτα «δε θέλω», στα ξεσπάσματα θυμού στη μέση του δρόμου και την αντιδραστικότητα των μικρών επαναστατών.
Πολλά θα μπορούσαν να γραφτούν πάνω στο ζήτημα της πειθαρχίας και πολύ φαιά ουσία έχει ήδη κατασπαληθεί επί του θέματος. Το βασικότερο όπλο στη φαρέτρα κάθε γονιού όμως είναι ένα: η συνέπεια.
Γιατί η συνέπεια είναι τόσο σημαντική
Γιατί η συνέπεια τα βοηθάει να πάρουν σωστές αποφάσεις. Μεγαλώνοντας, τα παιδιά μαθαίνουν ότι συγκεκριμένες συμπεριφορές επιφέρουν συγκεκριμένα αποτελέσματα κι αυτός ο συσχετισμός είναι που θα διαμορφώσει τις μελλοντικές τους επιλογές.
Γιατί, για να έχουν μια ισορροπημένη καθημερινότητα, πρέπει να μπορούν να προβλέπουν. Ξέρουν ότι δύο και δύο κάνει τέσσερα, ξέρουν ότι αν βάλουν το χέρι στο αναμμένο μάτι θα καούν και πρέπει να ξέρουν τι θα γίνει αν αρχίσουν να κοπανάνε το κεφάλι του αδερφού τους, αν μιλήσουν άσχημα στη γιαγιά ή αν ουρλιάξουν επειδή έχασαν σε μια παρτίδα φιδάκι με τους φίλους τους. Όταν κάτι γίνεται με συνέπεια, τότε το παιδί μπορεί να το επαναλάβει, να το ενσωματώσει στον τρόπο ζωής του και να πράττει το σωστό βιωματικά.
Γιατί η συνέπεια βοηθά τα παιδιά να νιώθουν ασφαλή. Αν τη μια μέρα η συμπεριφορά τους έχει ως αποτέλεσμα φιλιά και αγκαλιές και την επόμενη θυμό και απειλές από πλευράς σας, τότε η αγάπη σας μοιάζει επισφαλής και ασταθής.
Γιατί είναι το ίδιο σημαντική και για εμάς. Βγαίνουμε από τα ρούχα μας αν το τρόλεϊ δεν έρθει στην προβλεπόμενη ώρα και μπορούμε να φάμε τα μουστάκια μας από εκνευρισμό όταν η ίδια ακριβώς ποιότητα δουλειάς φέρνει τη μία μέρα χαμόγελα και την άλλη φωνές απ’ το αφεντικό μας. Η ζωή για να «βγει» χωρίς πανικό, αλλά με στοιχειώδη οργάνωση και ηρεμία χρειάζεται τις απαραίτητες δόσεις συνέπειας που μας κάνουν να νιώθουμε σταθεροί και ασφαλείς.
Πώς θα γίνετε συνεπείς και σταθεροί απέναντι στο παιδί
Κανείς δεν μπορεί να είναι 100% συνεπής στο 100% του χρόνου του –οι μαμάδες είναι άνθρωποι οπότε είναι λογικό να «εκτροχιαστούν» πού και πού. Η σταθερότητα είναι όμως υποχρέωσή μας.
Όταν φωνάζουμε για δυο, τρεις μέρες στο παιδί που δεν έχει μαζέψει το δωμάτιό του, μετά αγανακτούμε και το μαζεύουμε μόνοι μας και τέλος, το βάζουμε και τιμωρία από τα νεύρα μας, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να περάσουμε το μήνυμα ότι δεν υπάρχουν κανόνες κι ότι η μαμά και ο μπαμπάς είναι… απρόβλεπτοι τύποι πάνω στους οποίους δεν μπορείς να βασιστείς.
Για να αναπτύξει λοιπόν το παιδί κοινωνικές δεξιότητες, πειθαρχία, υπομονή και να μάθει να κινείται εντός των επιτρεπόμενων ορίων πρέπει να είμαστε σταθεροί.
Ορίστε μερικοί τρόποι που θα σας βοηθήσουν να γίνετε συνεπέστεροι.
1. Ένα θέμα τη φορά: Δεν είστε ο Σούπερμαν (μάλλον), γι’ αυτό φροντίστε να «καταπιάνεστε» με ένα ζήτημα τη φορά. Αξιολογήστε τα θέματα και ιεραρχήστε τα. Επιλέξτε αυτό που θεωρείτε πιο σημαντικό και ξεκινήστε από εκεί –για παράδειγμα την ώρα του ύπνου ή το διάβασμα για το σχολείο. Θέστε τους κανόνες σας απλά και κατανοητά και κυνηγήστε το σωστό αποτέλεσμα με σταθερότητα και χωρίς παλινδρομήσεις. Μόλις πετύχετε τον πρώτο στόχο και θέσετε όρια σε έναν τομέα, θα καταφέρετε ευκολότερα να συνεχίσετε και σε επόμενα ζητήματα.
2. Πείτε το με τον πιο απλό τρόπο: Είναι πολύ σημαντικό να ζητήσετε αυτό που θέλετε με τον πιο απλό τρόπο. Μπορεί να χρειαστεί να πείτε 15 φορές «Βάλε τα παπούτσια σου, πρέπει να φύγουμε», πείτε το και τις 15 τόσο απλά. Αν το παιδί είναι μικρό οι μακροσκελείς εξηγήσεις δεν θα δουλέψουν.
3. Επανάληψη, επανάληψη, επανάληψη: Συνέπεια σημαίνει σταθερότητα και σταθερότητα σημαίνει επανάληψη. Επαναλάβετε τον κανόνα όσες φορές χρειαστεί. «Δεν έχουμε πει ότι δεν βλέπουμε τηλεόραση μετά τις 7;»/ «Πήγαινε στο δωμάτιό σου και έλα όταν ηρεμήσεις». Όποιας φύσης κι αν είναι αυτό που ζητάτε –είτε είναι στέρηση κάποιου προνομίου είτε κανόνας του σπιτιού, πείτε τον ξανά και ξανά, χωρίς αποκλίσεις.
4. Oπλιστείτε με υπομονή: Οι γονείς θέλουν να δουν γρήγορες αλλαγές –τα παιδιά όχι. Μην περιμένετε ραγδαία αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού από τη μια στιγμή στην άλλη. Τα παιδιά είναι φύσει συντηρητικά –είναι, δηλαδή, κόντρα στις αλλαγές. Το είπαμε και πριν: ίσως χρειαστεί να πείτε δεκάδες φορές «Βάλε τα παπούτσια σου» ή «Θα βγεις από το δωμάτιό σου όταν ηρεμήσεις» και ίσως χρειαστεί να «φάτε» μισή ώρα στο πάτωμα του παιδότοπου ζητώντας ξανά και ξανά απ’ τον γάτο σας να παπουτσωθεί ή να πιάσετε ήρεμα από το χέρι το παιδί και να το οδηγήσετε δέκα φορές στο δωμάτιο μέχρι πραγματικά να ηρεμήσει. Οι κόποι σας θα ανταμειφθούν.
5. Ζητήστε βοήθεια: Σε κάθε περίπτωση, θυμηθείτε ότι ο αγώνας είναι δύσκολος και μεγάλος για να δοθεί από έναν και μόνο άνθρωπο. Και οι δύο γονείς, οι παππούδες και οι παιδαγωγοί πρέπει να μπουν στον χορό, ούτως ώστε αφενός το παιδί να μην λαμβάνει αντικρουόμενα μηνύματα κι αφετέρου να πάρουν λίγο βάρος από τους ώμους σας.